Nghiên cứu đoạt giải Nobel này đã nhận được nhiều chỉ trích từ Bill Clinton và các nhân vật nổi tiếng trong cộng đồng khoa học… Dưới đây là cách nó được sử dụng để đảo ngược thời gian:
Năm 2012, hai nhà khoa học đã làm thay đổi hiểu biết của chúng ta về sinh học. John B. Gurdon và Shinya Yamanaka đã giành giải Nobel Sinh lý học hoặc Y học. Họ đã chứng minh một điều mang tính cách mạng: Các tế bào trưởng thành có thể được lập trình lại về trạng thái phôi. Nhưng đó là một chặng đường dài để đạt được điều đó:
Hành trình bắt đầu với những con ếch. Năm 1962, nhà khoa học John Gurdon đã thay thế nhân của tế bào trứng ếch. Ông đã sử dụng nhân từ một tế bào ruột trưởng thành thay vào đó. Cộng đồng khoa học đã hoài nghi. Ngay cả Gurdon cũng không thể dự đoán được điều gì xảy ra tiếp theo…
Tế bào trứng đã được sửa đổi phát triển thành một con nòng nọc bình thường. Điều này đã chứng minh một điều không thể tin được: DNA của các tế bào chuyên biệt chứa tất cả thông tin cho mọi loại tế bào. Phải mất hơn 40 năm trước khi có bước đột phá tiếp theo. Đó là khi Shinya Yamanaka xuất hiện…
Năm 2006, ông đã có một phát hiện đáng kinh ngạc. Chỉ cần bốn gen cụ thể có thể lập trình lại bất kỳ tế bào trưởng thành nào. Những gen này trở thành các yếu tố Yamanaka. Những ý nghĩa của nó thật đáng kinh ngạc…
Những “tế bào gốc đa năng cảm ứng” (induced pluripotent stem cells – iPSCs) này có thể trở thành bất kỳ loại tế bào nào. Nghiên cứu cho thấy tiềm năng cho:
- Tái tạo mô tim bị tổn thương
- Tạo ra các tế bào thần kinh cho bệnh Parkinson
- Nuôi cấy các cơ quan để cấy ghép
Nhưng có một thách thức đáng kể:
Quá trình lập trình lại không hoàn hảo. Các nghiên cứu phát hiện ra rằng những tế bào này chứa các đột biến mã hóa protein. Một số đột biến liên quan đến các gen gây ung thư. Điều này đặt ra những rủi ro nghiêm trọng cho việc sử dụng trong y tế. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đã tìm ra một giải pháp sáng tạo:
Họ kết hợp công nghệ iPSC với chỉnh sửa gen chính xác. Bước đột phá này cho phép họ:
- Tạo ra các tế bào an toàn, ổn định hơn
- Sửa chữa các đột biến gây bệnh
- Tạo ra các tế bào tránh được sự đào thải của hệ miễn dịch
Kết quả thật đáng kinh ngạc…
Tại Nhật Bản, các nhà nghiên cứu của Đại học Kyoto đã bắt đầu các thử nghiệm đột phá: Họ sử dụng các tế bào có nguồn gốc từ iPSC để điều trị:
- Tổn thương tim
- Chấn thương tủy sống
- Bệnh Parkinson
Nhưng sự đổi mới không dừng lại ở đó:
Các nhà khoa học đã phát triển “organoids” – các phiên bản thu nhỏ của các cơ quan. Những cấu trúc này bắt chước sự phát triển não bộ thực của con người và được sử dụng để:
- Nghiên cứu các rối loạn não
- Mô hình hóa các bệnh
- Thử nghiệm các loại thuốc mới
Với công nghệ này, Đại học Kyushu đã đạt được một điều phi thường:
Năm 2016, họ đã tạo ra trứng chuột chức năng từ iPSCs. Những quả trứng này đã sản sinh ra những con chuột con khỏe mạnh. Điều này mở ra những khả năng mới cho việc điều trị vô sinh. Tuy nhiên, nó cũng đặt ra những câu hỏi đạo đức sâu sắc:
Khả năng tạo ra các tế bào sinh sản từ tế bào da là một cuộc cách mạng. Nhưng nó cũng làm dấy lên những lo ngại nghiêm trọng, dẫn đầu bởi Bill Clinton:
- Đạo đức về việc nâng cao con người
- Rủi ro từ kỹ thuật di truyền
- Ranh giới sinh sản
Tuy nhiên, mặt tích cực của nghiên cứu này rất đáng hy vọng:
Chúng ta đang bước vào một kỷ nguyên với những khả năng chưa từng có:
- Các bệnh di truyền gặp phải đối thủ của chúng
- Tái tạo cơ quan trở thành hiện thực
- Y học cá nhân hóa làm thay đổi cách chăm sóc sức khỏe
Nhưng chúng ta phải tiến hành một cách thận trọng. Tương lai của chăm sóc sức khỏe đang cân bằng trên bờ vực.